EZİLME
Vücudun herhangi bir yerine yara açmayacak şekilde bir darbe geldiğinde doku altındaki kılcal damarlar(kılcal damar ağları) koparak kanarlar. Kanama, kopan damarların sayısına bağlı olarak bir yer kaplar. Kanamadan sonra, darbe yerinde ağrı ve yanma hissedilir. Kanayan bölge şişer. Şişlik önce morarır; sonra mavileşir. İyileştikçe rengi değişerek yeşile ve iyileşmek üzere iken de sarıya dönüşür. Bu arada şişlik iner ve ağrı da kendiliğinden kaybolur.

 Ne Yapmalı?  

*Vücudunuzun herhangi bir yerine darbe gelip ezilme olursa, vakit geçirmeden soğuk su kompresi yapınız(soğuk suya batırılmış bez koyunuz)
*Birkaç defa kompres uyguladıktan sonra, soğuk suya batırılmış bezi ezik yerin üzerine koyup sarınız. *Bu işlemi ne kadar erken yaparsanız ezik yer morarmadan ve şişlik yapmadan kısa zamanda iyileşecektir. Soğuk su kompresinden sonra, ağrı da fazla hissedilmez.
*Ezik, göz çevresinde olursa, soğuk suya batırdığınız bir bezi göz çukuruna yerleştirip üzerinden sarınız. Ezik, morluk yapmadan iyileşecektir.

BURKULMA - İNCİNME

 Burkulma ve incinme bir eklemin kemiklerini bağlayan ve eklemin hareketindeki sağlamlığı sağlayan dokuların yaralanmasıdır. Burkulma bağın gerilmesi ve yırtılmasıdır; incinme ise kas gerilmesidir. Burkulma ve incinme ani dönme ya da gerilme gibi eklemi normal hareket alanı dışında harekete zorlayan bir travmadan sonra meydana gelir. Bütün eklemlerde mümkün olmakla birlikte, en çok ayak bileklerinde, dizlerde ve parmaklarda meydana gelir. Burkulma ve incinmelerin şiddeti, hafif dereceden ameliyat gerektirecek dereceye kadar olabilir. Burkulan organların başında el ve ayak bilekleri, parmaklar ve dizler gelir. Genellikle kapalı bir kırığın belirtileri ile burkulmanın belirtileri benzerlik gösterir. Ancak röntgen filmine bakılarak ayırt edilebilir.

 Belirtileri:

*Eklem çevresinde şişme
*Hassasiyet
*Hareket sırasında ağrı
*Morarma

İlk Yardım
* Burkulan eklemin üzerine soğuk, ıslak bezler koyunuz.
* Eklemi hareket ettirmeyiniz.
* Eklem yerinin altına bir mukavva parçası koyarak sarınız.
* Gerekli tıbbi bakımın sağlanması izin doktor çağırınız veya kazazedeyi en yakın hastaneye götürünüz.

 Not: Eğer burkulan bölge bel kemiği ise; doktor gelinceye kadar hastayı döşeme gibi düz ve sert bir zemin üzerine boylu boyunca yatırınız.

 Kendiniz Ne Yapabilirsiniz?
Ağrı hisseder hissetmez yaptığınız işi bırakın. DBBY (Dinlenme, Buz Bağlama, Yukarıya kaldırma) formülünü uygulayın. O bölgeyi bir gün kadar dinlendirin; dayanabileceğinizi hissettiğinizde faaliyetinizi yavaş yavaş artırın. Elastik bir bandajla bölgeyi sıkmadan koruyacak şekilde bağlayın. Bölgeyi yukarıya kaldırarak eklemlerdeki sıvıların akmasını sağlayın. Parmak ekleminizi burktuğunuzda eklem şişmeden önce hemen bütün yüzüklerinizi çıkarın.

 Önleme:
Burkulma ve incinme vakalarının pek çoğu evdeki kazalarda meydana gelir. Bu nedenle evinizi kazalara karşı emin hale getirin. Merdivenlere parmaklık yaptırın. Banyoda ve duşlarda lastik yaygı kullanın. Kapıların ve merdiven basamaklarının aydınlık olmasını sağlayın. Ayakkabı, oyuncak alet-edavat gibi nesneleri herkesin takılıp düşebileceği yerlere koymayın. Burkulma ve incinmenin bir başka önemli nedeni sportif faaliyetlerdir. Koruyucu önlemler alın. Zorlayıcı fiziksel faaliyetlerden önce yavaş ve gerici hareketlerle ısının ve yoğun egzersiz bittikten sonra 5 dakika soğuyun. Kendinizi zorlamayın. Ağrı vücudun size yavaşlamanız gerektiğini ifade etmesidir; kas veya eklemleriniz ağrımaya başladığında, yapmakta olduğunuz hareketi bırakın.

Derleyen: Gülayşe DELEN
Sağlıklı günler dilerim.